Αυχενική μυελοπάθεια σημαίνει βλάβη του νωτιαίου μυελού στην περιοχή του αυχένα. Αυτό συμβαίνει συνήθως σε ανθρώπους άνω των 50 ετών και έχει ως κύριο αίτιο την προοδευτική στένωση του σπονδυλικού σωλήνα (αυχενική σπονδύλωση). Ωστόσο μυελοπάθεια μπορεί να προκληθεί και από την παθολογική κίνηση σε κάποιο σημείο του αυχένα (πχ στη σπονδυλολίσθηση).

Ο νωτιαίος μυελός πιέζεται όλο και περισσότερο από εκφυλιστικές αλλοιώσεις και αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα εξής συμπτώματα: μούδιασμα ή και αδυναμία στα χέρια (ειδικά δυσκολία στις λεπτές κινήσεις όπως το γράψιμο και το κούμπωμα στο πουκάμισο), δυσκολία στο περπάτημα (αστάθεια βάδισης, βαριά ή «μαγκωμένα» πόδια), δυσκαμψία, πόνος ή πιάσιμο στον αυχένα και σε προχωρημένες περιπτώσεις, δυσκολία στην ούρηση, την αφόδευση και την σεξουαλική λειτουργία.

Τα συμπτώματα της αυχενικής μυελοπάθειας εμφανίζονται αργά και ύπουλα, πολλές φορές δεν υπάρχει καθόλου πόνος κι έτσι μπορεί ο ασθενής να καταλάβει ότι κάτι συμβαίνει όταν έχει ήδη χάσει ένα μεγάλο μέρος της μυϊκής ισχύος και έχει πχ ατροφία στα χέρια. Η διάγνωση γίνεται με το ιστορικό και την νευρολογική εξέταση, στην οποία αποκαλύπτονται τα χαρακτηριστικά σημεία της νόσου όπως η σπαστικότητα και ο κλόνος. Η επιβεβαίωση γίνεται με την μαγνητική τομογραφία.

Η θεραπεία της αυχενικής μυελοπάθειας είναι ουσιαστικά νευροχειρουργική και καλό είναι να γίνεται νωρίς, δηλαδή όταν έχουν φανεί τα πρώιμα σημεία της νόσου. Σε πολύ μεγάλες ηλικίες (όπου δεν επιτρέπεται η επέμβαση) μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει την αυχενική μυελοπάθεια με συντηρητικά μέσα δηλ. με κολλάρο, φυσικοθεραπεία και φάρμακα, αλλά τα αποτελέσματα συνήθως δεν είναι καλά.

Συχνές ερωτήσεις για την αυχενική μυελοπάθεια

Τι ακριβώς συμβαίνει στην αυχενική μυελοπάθεια;

Η σπονδυλική στήλη, και στον αυχένα όπως και στις υπόλοιπα τμήματά της, υφίσταται την «φυσιολογική» φθορά, με την πάροδο του χρόνου. Η φθορά αυτή στον αυχένα (που ονομάζεται αυχενική σπονδύλωση) περιλαμβάνει μία σειρά από αλλαγές:

- οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι χάνουν σταδιακά νερό (αφυδατώνονται), με αποτέλεσμα, μείωση του ύψους τους και απώλεια της ελαστικότητάς τους. Επίσης οι δίσκοι εμφανίζουν ρωγμές κατά τόπους και έτσι, μέρος τους προβάλλει στον σπονδυλικό σωλήνα και πιέζει το νωτιαίο μυελό ή και τα νεύρα.

- στα οστά (σπόνδυλοι) εμφανίζονται μικρές προεξοχές που ονομάζονται οστεόφυτα

- οι αρθρώσεις και οι σύνδεσμοι παχύνονται (υπερτροφία)

- το εύρος του σπονδυλικού σωλήνα μειώνεται, άρα πιέζεται ο νωτιαίος μυελός

- τα ανοίγματα από τα οποία φεύγουν τα νεύρα (τρήματα) στενεύουν, άρα πιέζονται τα νεύρα. Η κλινική εικόνα της αυχενικής μυελοπάθειας οφείλεται σε πίεση του νωτιαίου μυελού και των νεύρων.

Ποια είναι η κλινική εικόνα της αυχενικής μυελοπάθειας;

Η αυχενική μυελοπάθεια ξεκινάει συνήθως με δυσκολία στις λεπτές κινήσεις των χεριών (γράψιμο, κουμπιά, μαχαίρι-πηρούνι) και στο περπάτημα (μαγκώνουν τα πόδια, αδυναμία για γρήγορη βάδιση, ασταθεια και απώλεια της ισορροπίας, συχνές πτώσεις).

Επίσης μπορεί να εκδηλωθεί με:

- πόνο στον αυχένα, ή και δυσκαμψία (αλλά σχετικά σπάνια)

- πόνο στον ώμο ή και τα χέρια 

- αισθητικές διαταραχές στα χέρια ή και στα πόδια δηλ. μουδιάσματα, «βελόνες», «καψίματα» κλπ

- σε βαριές περιπτώσεις, η νόσος καταλήγει σε αδυναμία στήριξης ή βάδισης, βάδιση με περιπατητήρα (το γνωστό "Πι") ή καθήλωση σε αναπηρικό αμαξίδιο, καθώς και ακράτεια ούρων, κοπράνων, ακόμα και σεξουαλική δυσλειτουργία.

Πως γίνεται η διάγνωση της αυχενικής μυελοπάθειας;

Ο Νευροχειρουργός θα πάρει το ιστορικό σας και θα προχωρήσει στη νευρολογική εξέταση. Θα εξετάσει τις κινήσεις του αυχένα, τη δύναμη στα χέρια και στα πόδια σας, την αισθητικότητα και τα αντανακλαστικά. Τέλος, θα σας ζητήσει να περπατήσετε με διάφορους τρόπους για να ελέγξει για διαταραχές στη βάδιση.

Ακολουθεί η επιβεβαίωση της νόσου, με τη βοήθεια των διαγνωστικών εξετάσεων: οι απλές ακτινογραφίες στον αυχένα, θα δείξουν τις αλλοιώσεις στα οστά (οστεόφυτα) και ίσως την αστάθεια στην κίνηση (σπονδυλολίσθηση). Η μαγνητική τομογραφία θα δείξει την πίεση στο νωτιαίο μυελό και τα νεύρα. Σε περιπτώσεις που η μαγνητική τομογραφία δεν είναι εφικτή, μπορεί να γίνει αξονική τομογραφία, εξέταση με σαφώς μειωμένη ακρίβεια. Τέλος ο νευροφυσιολογικός έλεγχος (ηλεκτρομυογράφημα) μπορεί να αναδείξει την πίεση του νωτιαίου μυελού και των νεύρων.

Ποια είναι η θεραπεία της αυχενικής μυελοπάθειας;

Η θεραπεία της αυχενικής μυελοπάθειας είναι μόνο νευροχειρουργική. Μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει φάρμακα, κολλάρο ή φυσικοθεραπεία για να μετριάσει κάπως τα συμπτώματα αλλά τίποτα δεν μπορεί να ανακόψει την πορεία της νόσου παρά μόνο η χειρουργική επέμβαση.

Ποιες επιλογές υπάρχουν στη χειρουργική αντιμετώπιση της αυχενικής μυελοπάθειας;

Υπάρχει η πρόσθια προσπέλαση και η οπίσθια προσπέλαση, ανάλογα με το που υπάρχει η πίεση στο νωτιαίο μυελό. Στην πρόσθια προσπέλαση γίνεται η αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία. Στην οπίσθια προσπέλαση, γίνεται η αυχενική πεταλεκτομή και σπονδυλοδεσία.

Σε ποιόν γιατρό θα πρέπει να απευθυνθώ για την αυχενική μυελοπάθεια;

Θα πρέπει να επισκεφθείτε ένα Νευροχειρουργό.

* δείτε επίσης τις ενότητες αυχενική δισκοκήλη, αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία, τεχνητός δίσκος στον αυχένα καθώς και την ενότητα σπονδυλική στήλη.