Οι σπόνδυλοι, δηλ. τα οστά που αποτελούν τη σπονδυλική στήλη, έχουν ένα στρογγυλό άνοιγμα στο μέσο τους (σαν τρύπα). Καθώς ενώνονται ο ένας με τον άλλον, σχηματίζεται στο εσωτερικό τους ένας μακρύς σωλήνας (από το ύψος του κεφαλιού μέχρι τη μέση) που ονομάζεται σπονδυλικός σωλήνας. Ο σπονδυλικός σωλήνας περιέχει το νωτιαίο μυελό και την αρχή των νεύρων.

Οσφυϊκή στένωση ονομάζεται η εκφυλιστική κατάσταση όπου μειώνεται το εύρος του σπονδυλικού σωλήνα, με αποτέλεσμα να πιέζονται τα οσφυϊκά νεύρα που πηγαίνουν στα πόδια. Η στένωση προέρχεται από οτιδήποτε υπάρχει γύρω από τον σπονδυλικό σωλήνα. Υπερτρέφονται (διογκώνονται) οι σύνδεσμοι και οι αρθρώσεις. Επίσης μπορεί να συμβάλλει η προβολή (κήλη) μεσοσπονδυλίου δίσκου και η σπονδυλολίσθηση. Όσο πιο πολλοί από τους παραπάνω παράγοντες υπάρχουν, τόσο πιο έντονη είναι η στένωση και τόσο πιο θορυβώδη τα συμπτώματα.

Η πάθηση εμφανίζεται σε μεσαίας και μεγάλης ηλικίας άτομα. Η αντιμετώπιση είναι αρχικά συντηρητική και σε πιο προχωρημένα στάδια νευροχειρουργική.

Συχνές ερωτήσεις για την οσφυϊκή στένωση

Η οσφυϊκή στένωση είναι μόνο εκφυλιστικό φαινόμενο ;

Η οσφυϊκή στένωση είναι ένα εκφυλιστικό φαινόμενο (δηλ. οφείλεται σε χρόνια καταπόνηση και φθορά της σπονδυλικής στήλης), αλλά επιπλέον, υπάρχουν και άνθρωποι που γεννιούνται με στενότερο σπονδυλικό σωλήνα. Οι άνθρωποι αυτοί εκδηλώνουν -όπως είναι αναμενόμενο- σε νεότερη ηλικία τα συμπτώματα της οσφυϊκής στένωσης.

Ποια είναι τα συμπτώματα της οσφυϊκής στένωσης ;

Η οσφυϊκή στένωση εκδηλώνεται με χρόνιο πόνο στη μέση, αλλά κυρίως με πόνο στα πόδια, που χαρακτηριστικά επιδεινώνεται με την όρθια στάση και τη βάδιση και υφίεται με την καθιστή και την ύπτια θέση. Ο ιδιαίτερος αυτός πόνος ονομάζεται διαλείπουσα χωλότητα διότι ο ασθενής είναι σα να χωλαίνει (κουτσαίνει) διαλειπόντως : στην αρχή περπατάει κανονικά, μετά από μια ορισμένη απόσταση αρχίζουν τα πόδια του να πονάνε ή να μουδιάζουν, σταματάει να ξεκουραστεί και μετά αρχίζει πάλι ο ίδιος κύκλος.

Στην αρχή η διαλείπουσα χωλότητα είναι ήπια : εμφανίζεται σε μεγάλες αποστάσεις βάδισης πχ 500 – 1000 μέτρα. Σε πιο προχωρημένα στάδια, η απόσταση μειώνεται και ο ασθενής σταματάει κάθε 50 – 100 μέτρα (ή και λιγότερο) για να φύγει ο πόνος. Επίσης μπορεί να υπάρχουν μουδιάσματα και μυϊκή αδυναμία στα πόδια. Η οσφυϊκή στένωση πολύ σπάνια προκαλεί αληθινή παράλυση των ποδιών, αλλά η προοδευτική δυσκολία στη βάδιση και οι πόνοι μπορεί να καταστήσουν τον ασθενή ανίκανο να βγει από το σπίτι του.

Η διαλείπουσα χωλότητα μπορεί να οφείλεται και σε άλλα αίτια εκτός από την οσφυϊκή στένωση ;

Ναι, μπορεί να οφείλεται σε αγγειακή νόσο των κάτω άκρων. Ουσιαστικά πρέπει να ξεχωρίσουμε αν η στένωση αφορά την σπονδυλική στήλη ή τα αγγεία, διότι κάθε περίπτωση έχει διαφορετική θεραπεία. Συχνά χρειάζεται και εξέταση από Αγγειοχειρουργό ή triplex αγγείων κάτω άκρων. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ένας ασθενής μπορεί να έχει και τις δύο παθολογίες.

Πως γίνεται η διάγνωση της οσφυϊκής στένωσης ;

Η διάγνωση μπαίνει με το ιστορικό και τη κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται συνήθως με μια μαγνητική τομογραφία.

Ποια είναι η φυσική πορεία της οσφυϊκής στένωσης ; δηλαδή πως εξελίσσεται με το χρόνο;

Η οσφυϊκή στένωση παρουσιάζει υφέσεις και εξάρσεις στην κλινική της εικόνα, αλλά στην ουσία είναι ένα χρόνιο εκφυλιστικό φαινόμενο που εξελίσσεται προς το χειρότερο με την πάροδο του χρόνου. Ακόμα και αν τα συμπτώματα για μία περίοδο παύσουν, είναι σίγουρο ότι η φθορά της σπονδυλικής στήλης συνεχίζεται και ο σπονδυλικός σωλήνας στενεύει όλο και περισσότερο. Είναι σαν να έχει κανείς ένα χαλασμένο δόντι : μπορεί άλλες φορές να τον πονάει και άλλες όχι, η φθορά ωστόσο συνεχίζεται.

Ποια είναι η αντιμετώπιση της οσφυϊκής στένωσης ;

Η οσφυϊκή στένωση αντιμετωπίζεται αρχικά συντηρητικά (με φάρμακα και φυσικοθεραπεία). Ωστόσο, σε βάθος χρόνου η αντιμετώπιση είναι νευροχειρουργική. Το φαινόμενο είναι μηχανικό και η οριστική του θεραπεία είναι η νευροχειρουργική αποσυμπίεση των νεύρων που πιέζονται. Όταν υπάρχει ήπια διαλείπουσα χωλότητα μπορεί κανείς να περιμένει.

Όταν όμως η διαλείπουσα χωλότητα εμφανίζεται σε όλο και μικρότερη απόσταση, σειρά έχει η χειρουργική επέμβαση : οσφυϊκή αποσυμπίεση. Αυτή μπορεί να συνδυαστεί με άλλες επεμβάσεις, ανάλογα με το πόσο σύνθετο είναι το πρόβλημα κάθε φορά. Έτσι πχ αν υπάρχει ταυτόχρονα και οσφυϊκή δισκοκήλη, χρειάζεται και μικροδισκεκτομή. Αν τέλος υπάρχει σπονδυλολίσθηση, μπορεί να χρειαστεί και σπονδυλοδεσία.

Σε ποιόν γιατρό θα πρέπει να απευθυνθώ για την οσφυϊκή στένωση ;

Θα πρέπει να επισκεφθείτε ένα Νευροχειρουργό.

*δείτε επίσης τις ενότητες πόνος στη μέση, δυσκολία στο περπάτημα, οσφυϊκή δισκοκήλη, οσφυϊκή σπονδυλολίσθηση και οσφυϊκή αποσυμπίεση. Επίσης την ενότητα σπονδυλική στήλη.