Η αυχενική δισκοκήλη (κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου) είναι μια σχετικά συχνή πάθηση, που προκαλεί πόνο στον αυχένα και το χέρι σε ανθρώπους ηλικίας 30 – 50 ετών. Αν και κάποιες φορές προϋπάρχει ένας τραυματισμός, το σύνηθες είναι τα συμπτώματα να αρχίζουν απότομα, χωρίς κάποιο αίτιο.

Το τμήμα του δίσκου που προβάλλει (δισκοκήλη) πιέζει ένα αυχενικό νεύρο και η πίεση αυτή προκαλεί τον πόνο στο χέρι. Η πίεση αυτή μπορεί επίσης να προκαλέσει μούδιασμα και αδυναμία (παράλυση) του χεριού. Αν η πίεση είναι κεντρική, μπορεί να προκληθούν συμπτώματα από πίεση του νωτιαίου μυελού (αυχενική μυελοπάθεια) όπως δυσκολία στο περπάτημα και σε προχωρημένες περιπτώσεις, δυσκολία στην ούρηση.

Η διάγνωση ξεκινάει με το ιστορικό και την κλινική εξέταση του αυχένα και των άνω άκρων. Στη συνέχεια, η διάγνωση επιβεβαιώνεται με την μαγνητική τομογραφία.

Η θεραπεία αρχικά περιλαμβάνει ξεκούραση, φάρμακα, ένα μαλακό κολλάρο και φυσικοθεραπεία. Με αυτά τα μέτρα, το 90% των ασθενών θα βρει ανακούφιση μέσα σε λίγες εβδομάδες. Στις περιπτώσεις που ο πόνος δεν περνάει ή το χέρι αρχίζει και παραλύει, χρειάζεται ειδική νευροχειρουργική επέμβαση στον αυχένα.

Συχνές ερωτήσεις για την αυχενική κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου

Τι είναι με απλά λόγια η δισκοκήλη στον αυχένα ;

Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελείται από ένα περίβλημα (ινώδης δακτύλιος) και το εσωτερικό του (πηκτοειδής πυρήνας). Ο πυρήνας είναι μαλακός σαν τσίχλα και έχει μεγάλη ποσότητα νερού. Το περίβλημα του δίσκου (ινώδης δακτύλιος) φθείρεται από τις καταπονήσεις που υφίσταται καθημερινά, με την πάροδο του χρόνου. Έτσι εμφανίζονται σιγά-σιγά ευένδοτα σημεία και με μία απότομη κίνηση (ή και χωρίς) μπορεί σε κάποιο σημείο το περίβλημα να σπάσει.

Τότε βρίσκει χώρο και βγαίνει έξω ένα μέρος από τον πυρήνα του δίσκου, όπως ακριβώς συμβαίνει αν τρυπήσουμε ένα σωληνάριο από οδοντόκρεμα και πιέσουμε : ένα μέρος της οδοντόκρεμας θα βγει από εκείνο το σημείο. Η έξοδος (η προβολή) του πυρήνα μέσα από το περίβλημα του δίσκου, ονομάζεται δισκοκήλη. Η προβολή αυτή εντοπίζεται μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα, την περιοχή δηλαδή μέσα στη σπονδυλική στήλη που βρίσκεται ο νωτιαίος μυελός και τα νεύρα. Συνεπώς η προβολή μέρους του δίσκου μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα, προκαλεί πίεση στο νωτιαίο μυελό ή και στο νεύρο που περνάει από την περιοχή αυτή.

Τι προκαλεί η πίεση σε ένα από τα (αυχενικά) νεύρα ;

Η πίεση σε κάποιο αυχενικό νεύρο, προκαλεί πόνο, μούδιασμα και αδυναμία στο τμήμα εκείνο του χεριού που αντιστοιχεί στο νεύρο.Εκτός από μούδιασμα, ο ασθενής μπορεί να περιγράψει αυτό που αισθάνεται σαν «βελόνες, σουβλιές, ηλεκτρικό ρεύμα ή μυρμήγκιασμα». Η νευρολογική εξέταση μπορεί να εντοπίσει το σημείο στον αυχένα που πιέζεται, από τα συμπτώματα και τα νευρολογικά σημεία στο άνω άκρο.

Τι προκαλεί η πίεση στο νωτιαίο μυελό στην περιοχή του αυχένα; είναι πιο σοβαρή από την πίεση ενός μεμονωμένου νεύρου ;

Η πίεση στο νωτιαίο μυελό είναι κατά πολύ σοβαρότερη από την πίεση σε ένα μόνο νεύρο. Ο νωτιαίος μυελός στην περιοχή του αυχένα ελέγχει την κίνηση και στα 4 άκρα και επιπλέον την ούρηση, την αφόδευση και τη σεξουαλική λειτουργία.

Τα συμπτώματά μου άρχισαν απότομα, χωρίς να κάνω κάτι εκείνη τη στιγμή. Δεν σήκωσα βάρος, δεν εργαζόμουν. Πως εξηγείται αυτό ;

Αυτό είναι αρκετά συχνό και η εξήγηση είναι απλή : ο δίσκος φθείρεται αργά-αργά, από τις καθημερινές ασχολίες μας (λάθος στάση σώματος στη δουλειά μας κλπ) και φτάνει σε ένα κρίσιμο σημείο, όπου και η παραμικρή κίνηση μπορεί να προκαλέσει ρήξη και έξοδο του πυρήνα του δίσκου. Είναι σαν τη σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι.

Με ποια εξέταση διαπιστώνεται η δισκοκήλη στον αυχένα ;

Η καλύτερη εξέταση είναι η μαγνητική τομογραφία. Επίσης, βοηθούν τη διάγνωση οι απλές ακτινογραφίες. Πολλές φορές, απαιτούνται ειδικές λήψεις της ακτινογραφίας πχ κάμψη-έκταση, «τρημάτων» κλπ.

Αν δεν είναι δυνατό να γίνει μαγνητική τομογραφία πχ λόγω μεταλλικού σώματος ή κλειστοφοβίας, τότε βοηθάει η αξονική τομογραφία. Ωστόσο, η λεπτομέρεια της μαγνητικής τομογραφίας στην απεικόνιση του νωτιαίου μυελού και των νεύρων, δεν συγκρίνεται με καμία άλλη εξέταση.

Έκανα μαγνητική τομογραφία στον αυχένα και βρέθηκε μία δισκοκήλη. Τι πρέπει να κάνω ; Θα πρέπει να χειρουργηθώ ;

Θα χρειαστείτε τη συμβουλή ενός νευροχειρουργού. Δεν είναι κάθε ασθενής με δισκοκήλη υποψήφιος για χειρουργείο. Ένδειξη για χειρουργική επέμβαση στον αυχένα έχει :

1. ο ασθενής που έχει αδυναμία (παράλυση) σε κάποιο χέρι ή πόδι

2. ο ασθενής που έχει πόνο και άλλα συμπτώματα που δεν αντιμετωπίζονται με άλλο τρόπο. Είναι ο ασθενής που έχει πόνο στον αυχένα, που αντανακλά ίσως στο κεφάλι και το χέρι. Ο πόνος είναι συχνός, πολλές φορές και καθημερινός, εμποδίζει τον πάσχοντα από τις δραστηριότητές του και καθιστά τη ζωή του δύσκολη. Ο ασθενής έχει δοκιμάσει τη συντηρητική αγωγή (φάρμακα, φυσικοθεραπεία, κολλάρο) αλλά δεν έχει ανακουφιστεί.

Πως εκδηλώνεται στην πράξη η παράλυση σε χέρια ή πόδια από μία δισκοκήλη ;

Η αδυναμία στα χέρια μπορεί να εκδηλώνεται απότομα και να κάνει εντύπωση στον ασθενή. Πιο συχνό είναι ωστόσο, η αδυναμία να εκδηλώνεται σταδιακά και ύπουλα. Έτσι μπορεί κάποιος να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να γράψει τόσο γρήγορα ή με τόσο καλά γράμματα όπως παλιά, δεν μπορεί να ανοίξει ένα μπουκάλι, να χτενιστεί, να σηκώσει μία τσάντα κ.ο.κ. Σε πιο προχωρημένα στάδια, μπορεί να κανείς αν είναι προσεκτικός, να διαπιστώσει ότι υπάρχει ατροφία σ’ ένα χέρι.

Η αδυναμία στα πόδια μπορεί να εκδηλωθεί με δυσκολία στο περπάτημα. Ο ασθενής νιώθει να κόβονται τα πόδια του, να κουράζεται πιο εύκολα, να μην μπορεί να καλύψει πια την απόσταση που κάλυπτε με ευκολία παλιότερα. Αυτό φυσικά μπορεί να οφείλεται και σε άλλα αίτια. Πλήρης νευρολογική εξέταση και οι κατάλληλες διαγνωστικές εξετάσεις μπορεί να αποκλείσουν άλλα αίτια πχ οσφυϊκή στένωση, αγγειακή νόσος κλπ. Δεν είναι δε σπάνιο να υπάρχει διπλή αιτιολογία.

Ποια είναι η θεραπεία σε μια κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου στον αυχένα ;

Η θεραπεία για τη δισκοκήλη στον αυχένα περιλαμβάνει :

• απλά μέσα στο σπίτι όπως ξεκούραση, τρίψιμο με μια αντιφλεγμονώδη αλοιφή και εναλλαγή κρύο / ζεστό. Δείτε και την ενότητα πόνος στον αυχένα

• φάρμακα : ξεκινήστε πάντα από το πιο απλό παυσίπονο. Η παρακεταμόλη υπάρχει σε πολλά γνωστά σκευάσματα. Έχει συγκριτικά τις λιγότερες παρενέργειες και μπορεί να χορηγηθεί σε δόση από 500 έως και 1000 mg κάθε φορά και έως 4g την ημέρα σε νέα και υγιή άτομα. Επίσης, συνδυάζεται με την κωδεΐνη ή με μυοχαλαρωτικό (ορφεναδρίνη) για καλύτερο αποτέλεσμα. Αν η παρακεταμόλη δεν είναι αρκετή, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σε συνεννόηση με το γιατρό σας κάποιο από τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (όπως δικλοφαινάκη κλπ). Τα φάρμακα αυτά είναι πιο ισχυρά παυσίπονα, αλλά έχουν περισσότερες παρενέργειες και ως εκ τούτου, δεν συνιστάται η χρόνια χρήση τους. Επίσης, είναι απαραίτητο να πάρετε μαζί και ένα φάρμακο για το στομάχι (πχ ομεπραζόλη). Γενικά, το σωστό είναι να εξετάζεται κανείς από έναν γιατρό με ειδίκευση στη σπονδυλική στήλη και να μην παίρνει φάρμακα από μόνος του η επειδή το άκουσε από έναν φίλο του

• ένα μαλακό κολλάρο για λίγες ημέρες. Η χρήση για πολύ καιρό έχει τα αντίθετα αποτελέσματα : οι αυχενικοί μύες ατροφούν και ο πόνος επανέρχεται

• πρέπει να αποφεύγει κανείς : να σηκώνει βάρη, τις δραστηριότητες που έχουν πολλές δονήσεις (πχ κομπρεσέρ, διάδρομος στο γυμναστήριο) καθώς και την παρατεταμένη έκταση ή στροφή της κεφαλής (όπως εργασία σε υπολογιστή που βρίσκεται στο πλάι ή πάνω από το ύψος των ματιών). Πάντως, είναι καλύτερο κανείς να συνεχίσει να δουλεύει, έστω σε πιο χαλαρό ρυθμό, παρά να μένει στο σπίτι ή ακόμα χειρότερα, στο κρεβάτι

• φυσικοθεραπεία : μέσα άμεσης ανακούφισης όπως μασάζ, ηλεκτροθεραπεία (πχ TENS), υπέρηχοι και διαθερμίες, ασκήσεις σταθεροποίησης του αυχένα και ιδιοδεκτικότητας, ασκήσεις εύρους κίνησης και τέλος μηχανική διάγνωση και θεραπεία McKenzie

• τέλος, όταν ο πόνος δεν υποχωρεί ή το χέρι αρχίζει και χάνει τη δύναμή του, χρειάζεται ειδική νευροχειρουργική επέμβαση στον αυχένα.

Η μαγνητική τομογραφία έδειξε πολλές κήλες μεσοσπονδυλίου δίσκου στον αυχένα. Πρέπει να χειρουργηθώ για όλες ;

Δεν υπάρχει μια και μοναδική απάντηση : μια λογική προσέγγιση είναι να αντιμετωπιστούν αυτές οι κήλες που ευθύνονται για τα συμπτώματα του ασθενούς.Από την άλλη, είναι εξ ίσου δικαιολογημένο να λύσει κανείς όλα τα προβλήματα σε μία χειρουργική επέμβαση : γιατί να επανέλθει αργότερα με δεύτερο χειρουργείο ;

Το πρόβλημα γίνεται πιο δύσκολο όταν υπεισέρχεται και η ηλικία του αρρώστου και τα υπόλοιπα προβλήματα υγείας. Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι έχουν (εύλογα) πολλά προβλήματα σωρευμένα στη σπονδυλική τους στήλη και μία χειρουργική επέμβαση που θα τα έλυνε όλα, θα διαρκούσε περισσότερες ώρες.Όπως σε κάθε περίπτωση, η απόφαση για μία χειρουργική επέμβαση, λαμβάνεται από τον ασθενή, αφού ενημερωθεί λεπτομερώς από το νευροχειρουργό του.

Σε ποιόν γιατρό θα πρέπει να απευθυνθώ για την αυχενική δισκοκήλη ;

Θα πρέπει να επισκεφθείτε ένα Νευροχειρουργό.

*δείτε επίσης τις ενότητες πόνος στον αυχένα, αυχενική μυελοπάθεια, χειρουργείο στον αυχένα και τέλος την ενότητα σπονδυλική στήλη.