Η ολική αντικατάσταση δίσκου στον αυχένα (αρθροπλαστική) είναι μια σύγχρονη νευροχειρουργική μέθοδος που εφαρμόζεται σε ασθενείς με κήλη δίσκου στον αυχένα ή αυχενική μυελοπάθεια.

Η επέμβαση αυτή στο πρώτο της στάδιο είναι όμοια με την αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία δηλαδή γίνεται μια μικρή τομή στο πρόσθιο τμήμα του τραχήλου (λαιμού) και με το χειρουργικό μικροσκόπιο αφαιρείται ολόκληρος ο δίσκος.

Στο δεύτερο τμήμα της επέμβασης, αντί να γίνει σπονδυλοδεσία, τοποθετείται ένα τεχνητός δίσκος ο οποίος μιμείται τις ιδιότητες του ανθρώπινου δίσκου και επιτρέπει την κίνηση ανάμεσα στους γειτονικούς σπονδύλους. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η φθορά του γειτονικού διαστήματος και άρα η ανάγκη (σε ένα μικρό ποσοστό) για δεύτερη επέμβαση σε μερικά χρόνια.

Η μέθοδος αυτή είναι νεότερη και τα αποτελέσματα είναι μέχρι τώρα πολύ ενθαρρυντικά. Ωστόσο έχει συγκεκριμένες ενδείξεις και αντενδείξεις δηλαδή δεν θα αντικαταστήσει πλήρως την παλιά και δοκιμασμένη επέμβαση. 

Συχνές ερωτήσεις για τον τεχνητό δίσκο στον αυχένα

Τι είναι με δύο λόγια η ολική αντικατάσταση δίσκου στον αυχένα ;

Ολική αντικατάσταση δίσκου στον αυχένα (arthroplasty - αρθροπλαστική ή artificial disc replacement  - ADR ή total disc replacement- TDR) ονομάζεται η αφαίρεση (εκτομή) του εκφυλισμένου δίσκου στον αυχένα και η αντικατάσταση με έναν τεχνητό δίσκο. Πρόκειται για μια νεότερη νευροχειρουργική επέμβαση που σε γενικές γραμμές είναι ασφαλής και αποτελεσματική.

Κάθε αυχενική κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου θέλει χειρουργείο ;

Όχι. Ένδειξη για αυτή τη χειρουργική επέμβαση έχουν οι ασθενείς με πόνο  που δεν αντιμετωπίζεται με τη συντηρητική αγωγή καθώς και οι ασθενείς με νευρολογικό έλλειμμα όπως δυσκολία στο περπάτημα, αδυναμία (παράλυση) στα χέρια κλπ.

Αν δεν κάνω την επέμβαση, από τι κινδυνεύω ;

Η πίεση πάνω σε ένα νεύρο στον αυχένα, προκαλεί πόνο, μούδιασμα και μυϊκή αδυναμία (παράλυση) του άνω άκρου. Η πίεση πάνω στο νωτιαίο μυελό θέτει σε κίνδυνο την λειτουργία των ποδιών, των χεριών και –σε προχωρημένες περιπτώσεις- της ούρησης, της αφόδευσης και της σεξουαλικής λειτουργίας.

Αντί για το χειρουργείο, τι άλλη εναλλακτική λύση υπάρχει;

Σε έναν ασθενή με πρόβλημα στον αυχένα, πριν επιλεγεί η νευροχειρουργική επέμβαση πρέπει να δοκιμάζεται η συντηρητική θεραπεία δηλ. τα φάρμακα, η φυσικοθεραπεία και το κολλάρο. Η συντηρητική αγωγή βέβαια, αντιμετωπίζει τα συμπτώματα και όχι την κύρια νόσο. Είναι σαν να έχει κάποιος ένα χαλασμένο δόντι και να παίρνει ασπιρίνη. Συνεπώς δίνεται μια δοκιμαστική περίοδος στη συντηρητική θεραπεία και αν αυτή αποτύχει, η μόνη επιλογή είναι πλέον το χειρουργείο.

Εξαίρεση στα παραπάνω, αποτελεί η σχετικά σπάνια περίπτωση όπου έχει αρχίσει να παραλύει το χέρι ή και τα πόδια. Στην περίπτωση αυτή το χειρουργείο είναι σχετικά επείγον και πρέπει να γίνεται μέσα στις επόμενες ημέρες.Ούτως ή άλλως η πίεση πάνω στο νωτιαίο μυελό ή σε ένα νεύρο, είναι μηχανικό φαινόμενο και αν δεν γίνεται τα συμπτώματα να υφεθούν αλλιώς, αντιμετωπίζεται χειρουργικά. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος -μη χειρουργικός- για να γίνει η άρση της πίεσης.

Πόσο επείγον είναι να χειρουργηθώ ; μπορώ να αναβάλλω την επέμβαση για μερικές ημέρες ;

• αν η επέμβαση στον αυχένα γίνεται σε έναν ασθενή με μόνο σύμπτωμα τον πόνο, το χειρουργείο μπορεί να αναβληθεί για λίγες εβδομάδες

• αν ο ασθενής έχει αδυναμία στα χέρια ή και τα πόδια, η χειρουργική επέμβαση πρέπει να γίνει τις επόμενες ημέρες

• τέλος, στη σπάνια περίπτωση που τα νευρολογικά συμπτώματα εξελίσσονται γρήγορα (μέσα σε ώρες), η επέμβαση γίνεται σε επείγουσα βάση (μέσα στο 24ωρο).

Σε ποιες περιπτώσεις δεν πρέπει να εφαρμόζεται αυτή η μέθοδος ; Ποιες είναι με άλλα λόγια οι αντενδείξεις για το χειρουργείο αυτό ;

Η αρθροπλαστική στον αυχένα δεν πρέπει να γίνεται :

1. όταν υπάρχει μόνο πόνος στον αυχένα και όχι στο χέρι (δεν είναι βέβαιη η επιτυχία)

2. σε ασθενείς με ρευματικό νόσημα (πχ ρευματοειδής αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα), όγκο  ή φλεγμονή στον αυχένα

3. σε έντονες εκφυλιστικές αλλοιώσεις (μεγάλα οστεόφυτα, σοβαρή φθορά στις οπίσθιες αρθρώσεις, αλλαγή στην καμπύλη του αυχένα δηλαδή ευθειασμός ή κύφωση)

4. σε γυναίκες με σοβαρή οστεοπόρωση

5. σε μεγάλη αστάθεια όπως αυτή φαίνεται σε δυναμικές ακτινογραφίες (είτε εκφυλιστικής είτε τραυματικής αιτιολογίας)

όπως σε κάθε χειρουργική επέμβαση, οι ενδείξεις και οι αντενδείξεις αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου. Αυτό ισχύει ειδικά σε μια μέθοδο που είναι σχετικά καινούργια και για την οποία η έρευνα συνεχίζεται.

Η ηλικία είναι αντένδειξη για τη χειρουργική επέμβαση ; δηλαδή, μπορεί να χειρουργηθεί κάποιος αν είναι πχ 75 ετών ;

Γενικά, η ηλικία αυξάνει τους κινδύνους από τη χορήγηση της γενικής αναισθησίας και την παραμονή στο Νοσοκομείο. Επιπλέον, οι ασθενείς μεγάλης ηλικίας, συχνά έχουν σοβαρά παθολογικά προβλήματα όπως πχ στεφανιαία νόσο, σακχαρώδη διαβήτη κ.ο.κ. τα οποία μπορεί να παρουσιάσουν έξαρση στα πλαίσια της νοσηλείας.

Η συγκεκριμένη επέμβαση εφαρμόστηκε αρχικά σε νέους ανθρώπους με δισκοκήλη ή αυχενική μυελοπάθεια. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται όλο και πιο πολύ σε ανθρώπους μέσης ηλικίας και τα αποτελέσματα είναι μέχρι τώρα πολύ ικανοποιητικά.Σε κάθε περίπτωση η απόφαση θα ληφθεί από τον ασθενή και τους συγγενείς του, αφού έχουν ενημερωθεί αναλυτικά από το νευροχειρουργό.

Τι προετοιμασία θα χρειαστεί για το χειρουργείο αυτό ;

Αν έχετε κάποιο σοβαρό παθολογικό πρόβλημα πχ στεφανιαία νόσο ή χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια, πρέπει να έχει ρυθμιστεί. Καλό είναι να έχετε ένα χαρτί από το θεράποντα γιατρό σας (πχ καρδιολόγο) που να εξηγεί ακριβώς από τι πάσχετε, τι φάρμακα παίρνετε κλπ.

Ειδικά αν παίρνετε φάρμακα που επηρεάζουν την πήξη του αίματος όπως ασπιρίνη, κλοπιδογρέλη κλπ, αυτά πρέπει να έχουν σταματήσει 5-7 ημέρες πριν από τη χειρουργική επέμβαση. Ο λόγος είναι ότι μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία, είτε μέσα στο χειρουργείο είτε μετεγχειρητικά.Αν είναι εντελώς απαραίτητο να πάρετε αυτά τα φάρμακα, θα πρέπει σε συνεννόηση με τον καρδιολόγο που σας παρακολουθεί, να αντικατασταθούν από υποδόριες ενέσεις ηπαρίνης.

Τέλος, οι καπνιστές καλό είναι να σταματήσουν (ή στην ανάγκη να ελαττώσουν) το κάπνισμα, τις ημέρες πριν από τη χειρουργική επέμβαση.

Τι πρέπει να φέρω στο Νοσοκομείο την ημέρα που θα κάνω εισαγωγή ;

Θα πρέπει να φέρετε τις απεικονιστικές εξετάσεις (ακτινογραφίες, μαγνητική και αξονική τομογραφία ) και το νευροφυσιολογικό έλεγχο – αν υπάρχει. Επίσης, αν πάσχετε από κάποιο σοβαρό παθολογικό πρόβλημα, καλό είναι να έχετε μαζί σας τη γνωμάτευση από το γιατρό που ασχολείται με το πρόβλημα αυτό.

Τι εξετάσεις θα γίνουν πριν το χειρουργείο ;

Θα γίνουν οι συνήθεις προεγχειρητικές εξετάσεις δηλ. :

• αιματολογικές εξετάσεις
• ακτινογραφία θώρακος
• ηλεκτροκαρδιογράφημα
• καρδιολογική εξέταση.

Την μέρα πριν την επέμβαση μπορώ να φάω ότι θέλω ; να καπνίσω ;

Μπορείτε να φάτε ότι θέλετε μέχρι το βράδυ. Το κάπνισμα δεν επιτρέπεται την ημέρα πριν τη χειρουργική επέμβαση.

Τι θα κάνω με τα φάρμακα που παίρνω ; θα τα παίρνω μόνος μου ;

Κατ’ αρχήν όταν έρθετε στο Νοσοκομείο θα ενημερώσετε λεπτομερώς το γιατρό σας για όλα τα φάρμακα που παίρνετε, ποια είναι και σε τι δόσεις. Αν δεν τα θυμάστε, καλό είναι να τα έχετε σημειώσει από πριν σε ένα χαρτί. Από κει και πέρα, δεν πρέπει πάρετε μόνος σας κανένα φάρμακο, ούτε καν ένα Depon. Θα ζητάτε ότι θέλετε από το νοσηλευτικό προσωπικό.

Τα δικά σας φάρμακα που παίρνετε κάθε μέρα, μπορείτε να τα πάρετε κανονικά το πρωί του χειρουργείου με λίγο νερό.

Θα χρειαστεί να δώσει κάποιος δικός μου αίμα ;

Όχι. Η ολική αντικατάσταση δίσκου στον αυχένα είναι γενικά αναίμακτη επέμβαση.

Η επέμβαση γίνεται με γενική νάρκωση ;

Ναι.

Που θα γίνει η τομή ; πόσο μεγάλη θα είναι ;

Η προσπέλαση γίνεται από μπροστά (στο πρόσθιο τμήμα του τραχήλου). Το πόσο μεγάλη θα είναι η τομή εξαρτάται από το πόσα επίπεδα χρειάζονται διόρθωση. Μία επέμβαση σε 1 επίπεδο, γίνεται μέσω μίας οριζόντιας τομής στον τράχηλο, συνήθως κατά μήκος μίας από τις φυσιολογικές ρυτίδες του δέρματος, για αισθητικούς λόγους.

Μία επέμβαση σε 2 επίπεδα, μπορεί να χρειαστεί μία λοξή τομή, κατά μήκος του στερνοκλειδομαστοειδούς μυός. Είναι ο μυς που διαγράφεται στο λαιμό μας όταν γυρνάμε το κεφάλι μας στο ένα πλευρό.Στο τέλος κάθε επέμβασης, γίνεται συρραφή του τραύματος με σκοπό το άριστο αισθητικό αποτέλεσμα (ενδοδερμική ραφή).

Πόσο διαρκεί η χειρουργική επέμβαση ;

Και αυτό εξαρτάται από το πόσα επίπεδα χρειάζονται διόρθωση. Η επέμβαση για ένα επίπεδο διαρκεί 2 ώρες.

Τι ακριβώς γίνεται σε μία αντικατάσταση δίσκου στον αυχένα ;

Ο νευροχειρουργός κάνει αρχικά μία τομή στο δέρμα. Στη συνέχεια απωθούνται οι μύες και τα υπόλοιπα ανατομικά στοιχεία που βρίσκονται μπροστά από τη σπονδυλική στήλη και τοποθετείται ένα εργαλείο για να τους κρατήσει σε απόσταση.

Κατόπιν, με τη βοήθεια χειρουργικού μικροσκοπίου, αφαιρείται όλος ο μεσοσπονδύλιος δίσκος καθώς και τα οστεόφυτα που πιέζουν το νωτιαίο μυελό και τα νεύρα.Στη συνέχεια γίνεται αντικατάσταση του αφαιρεθέντος, με τεχνητό δίσκο (αρθροπλαστική αυχένα).

Ο τεχνητός δίσκος κατασκευάζεται από υλικά που δεν «ενοχλούν» τον οργανισμό, όπως πχ το τιτάνιο. Ο έλεγχος στη ακριβούς τοποθέτησης μέσα στο μεσοσπονδύλιο διάστημα γίνεται μέσα στο χειρουργείο με επί τόπου ακτινογραφίες.Τέλος γίνεται η σύγκλειση του χειρουργικού τραύματος κατά στρώματα.

Πως θα είμαι μετά το χειρουργείο ; θα δω αμέσως κάποιο αποτέλεσμα ;

Μετά το χειρουργείο θα έχετε έναν μικρό επίδεσμο στο λαιμό σας. Θα δείτε αμέσως ανακούφιση από τον πόνο στο χέρι. Αν έχετε επιπλέον και μουδιάσματα ή αδυναμία στα χέρια ή τα πόδια, αυτά θα φύγουν ανάλογα με το πόσο καιρό υφίστανται. Ειδικά σ’ ότι αφορά τη μυϊκή αδυναμία, θα χρειαστεί ενδεχομένως και φυσικοθεραπεία.Ένα μυϊκό «πιάσιμο» στην περιοχή της επέμβασης είναι απόλυτα αναμενόμενο και υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες.

Θα πονάω μετά το χειρουργείο ; τι ενοχλήματα θα έχω μετά την επέμβαση ;

Μετά το χειρουργείο μπορεί να έχετε για λίγες μέρες μία ενόχληση στο οπίσθιο μέρος του τραχήλου (στο σβέρκο), λόγω της θέσης της επέμβασης. Επίσης μπορεί να έχετε λίγο πόνο όταν καταπίνετε ή μία ελαφρά βραχνάδα. Όλα αυτά είναι αναμενόμενα συμπτώματα και δεν πρέπει να σας προκαλέσουν ανησυχία.

Σε πόσες μέρες θα κόψω τα ράμματα ;

Δεν υπάρχουν ράμματα : γίνεται η ενδοδερμική ραφή, όπου τα ράμματα τοποθετούνται μέσα στο δέρμα. Απλά σε 15 ημέρες αφαιρείται ο επίδεσμος.

Θα μπορώ να πλυθώ μέχρι να αφαιρεθεί ο επίδεσμος ;

Συνήθως τοποθετείται ένας αδιάβροχος επίδεσμος. Αν προσέξετε και δεν βγει ο επίδεσμος, μπορείτε να κάνετε ένα ντους. Οι άντρες δεν θα μπορέσουν να ξυριστούν αυτές τις μέρες. Αν για οποιοδήποτε λόγο ο επίδεσμος ξεκολλήσει, θα πρέπει να αντικατασταθεί. Οδηγίες θα πάρετε από το Νευροχειρουργό σας.

Θα μπορώ να περπατάω μετά το χειρουργείο; θα μπορώ να ανέβω σκάλες ;

Θα μπορείτε να περπατάτε –και πρέπει να περπατάτε- ως εκεί που νιώθετε καλά. Θα μπορείτε να ανεβείτε σκάλες με προσοχή.

Τι φάρμακα θα πάρω μετά το χειρουργείο και για πόσο καιρό ;

Θα πάρετε παυσίπονα για λίγες μέρες.

Μετά το χειρουργείο, πότε θα μπορώ να οδηγώ ;

Η οδήγηση ταλαιπωρεί τον αυχένα και ούτως ή άλλως δεν είναι εύκολο να αντιδράσει κανείς με σωστό τρόπο αν πχ πεταχτεί μπροστά του ένα μικρό παιδί. Καλό είναι να έχουν περάσει 6 εβδομάδες από το χειρουργείο.

Πότε θα μπορώ να επιστρέψω στη δουλειά μου ;

Εξαρτάται από το είδος της δουλειάς. Σε γενικές γραμμές οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αρθροπλαστική αυχένα, παίρνουν 1 μήνα αναρρωτικής άδειας. Αλλά και νωρίτερα να πάει κανείς στη δουλειά του, δεν κινδυνεύει από κάτι, παρά μόνο να κάνει μία απότομη κίνηση και να πονέσει. Σε κάθε περίπτωση, συζητήστε το με το νευροχειρουργό σας.

Από πότε θα μπορώ να κάνω γυμναστική ; σπορ ;

Εξαρτάται από το είδος του σπορ που κάνετε. Συζητήστε το με το νευροχειρουργό σας. Σημειωτέον : το περπάτημα και η κολύμβηση είναι οι καλύτερες ασκήσεις.

Πότε θα πρέπει να με ξαναδεί ο γιατρός μου μετά το χειρουργείο ;

Θα σας δει 2-3 εβδομάδες μετά την επέμβαση. Θα χρειαστεί στη συνέχεια επίσκεψη μέσα στους επόμενους μήνες με νέα ακτινογραφία στον αυχένα για να ελεγχθεί η θέση του τεχνητού δίσκου.

Τις επόμενες ημέρες μετά το χειρουργείο, σε ποιες περιπτώσεις θα πρέπει να ανησυχήσω και να πάρω τηλέφωνο το γιατρό μου ;

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας :

1. αν υπάρξει πρόβλημα με το τραύμα (αν ανοίξει, τρέχει κάποιο υγρό, πρηστεί ή κοκκινίσει)

2. αν εμφανιστεί ένα σύμπτωμα που δεν είχατε πριν από το χειρουργείο πχ αδυναμία στα πόδια ή καινούργιο πόνο σε ένα χέρι

3. αν εμφανίσετε πυρετό πάνω από 38

4. αν έχετε κάποια αντίδραση σε ένα από τα φάρμακα πχ εξάνθημα

5. τέλος, αν εμφανίσετε αιφνίδιο πόνο ή πρήξιμο στη γάμπα : υπάρχει πιθανότητα φλεβικής θρόμβωσης.

Σε ποιόν γιατρό πρέπει να απευθυνθώ για την τοποθέτηση τεχνητού δίσκου στον αυχένα ;

Θα πρέπει να επισκεφθείτε ένα Νευροχειρουργό.

* δείτε επίσης τις ενότητες πόνος στον αυχένα, αυχενική δισκοκήλη, αυχενική μυελοπάθεια, αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία, χειρουργείο στον αυχένα και επίσης την ενότητα σπονδυλική στήλη.