Σε τι μπορεί να οφείλεται ο πόνος στο πόδι ;
Το πόδι αποτελείται από οστά, αρθρώσεις, μύες, νεύρα και αγγεία. Κάθε μια από αυτές τις δομές μπορεί να προκαλέσει πόνο. Ο πόνος στο πόδι συνήθως οφείλεται σε μια απλή κάκωση πχ ένα διάστρεμμα. Ωστόσο υπάρχουν πολλά άλλα αίτια για τον πόνο στο πόδι, μερικά από τα οποία είναι και ενδεικτικά σοβαρής βλάβης. Ο πόνος λοιπόν μπορεί να οφείλεται σε :
1. τραύμα στο πόδι. Το συνηθέστερο αίτιο. Το ιστορικό δίνει την εξήγηση του πόνου. Παραδείγματα : κάταγμα, διάστρεμμα, μυϊκή θλάση, ρήξη συνδέσμων. Οι γνωστές σε όλους «αθλητικές κακώσεις»
2. περιφερική αρτηριακή νόσος. Προκαλείται από την χρόνια στένωση των αρτηριών στα πλαίσια της αθηροσκλήρωσης. Το κλασικό σύμπτωμα είναι η διαλείπουσα χωλότητα όπου ο ασθενής περπατάει μια απόσταση και σταματάει λόγω αιφνίδιου πόνου στη γάμπα. Αν η απόφραξη γίνει απότομα από ένα θρόμβο αίματος, το πόδι γίνεται κρύο και ωχρό (πρόκειται για επείγουσα κατάσταση).
3. φλεβική θρόμβωση. Το πόδι πονάει συνήθως στη γάμπα, πρήζεται και γίνεται ζεστό. Προκαλείται σε ασθενείς μετά από χειρουργικές επεμβάσεις, κατάγματα, χρονίως κατακεκλιμένους κλπ. Είναι κι αυτή επείγουσα κατάσταση.
4. οσφυϊκή νόσος πχ οσφυϊκή δισκοκήλη, οσφυϊκή στένωση κλπ. Ο πόνος κατεβαίνει κατά μήκος του ποδιού και προκαλείται από την πίεση ενός νεύρου - δεν είναι απαραίτητο να είναι το ισχιακό νεύρο, όπως υπονοεί ο όρος. Συχνά συνδυάζεται με πόνο στη μέση (οσφυαλγία).
5. χρόνια εκφυλιστική νόσος σε μια άρθρωση πχ οστεοαρθρίτιδα του ισχίου, ρευματοειδής αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα.
6. περιφερική νευροπάθεια από σακχαρώδη διαβήτη, καρκίνο, έλλειψη βιταμινών κ.ο.κ. Συνήθως προσβάλλει και τα δύο πόδια.
7. πίεση πάνω σε μεμονωμένα νεύρα πχ παραισθητική μηραλγία, νεύρωμα Morton, νευραλγία της εγκυμοσύνης κλπ.
8. μυϊκές κράμπες που εντοπίζονται στη γάμπα και στο άκρο πόδι και οφείλονται σε έλλειψη άσκησης ή σε ηλεκτρολυτικές διαταραχές όπως η έλλειψη ασβεστίου και καλίου.
9. αρθρίτιδα πχ στο γόνατο ή στο ισχίο
10. άλλα σπάνια αίτια πχ όγκοι οστών, φλεγμονές κλπ
Ισχιαλγία σημαίνει πόνος κατά μήκος του ποδιού που οφείλεται σε πίεση ενός νεύρου στη σπονδυλική στήλη
Κ. Κωσταβάρας, Νευροχειρουργός ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ
Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να επισκεφθώ επειγόντως ένα γιατρό για έναν πόνο στο πόδι ;
Πρέπει να αναζητήσετε επείγουσα ιατρική εξέταση όταν :
• ο πόνος άρχισε μετά από κάκωση πχ μια πτώση και το πόδι πονάει πολύ, είναι πρησμένο ή παραμορφωμένο
• το πόδι άρχισε να πονάει αυτόματα (χωρίς να το έχετε χτυπήσει) και ταυτόχρονα πρήστηκε ή έγινε πολύ ζεστό ή πολύ κρύο ή ωχρό (λευκό)
• υπάρχει αιφνίδιος πόνος και στα δυο πόδια μαζί με διαταραχές ούρησης
• ο πόνος στο πόδι συνοδεύεται από αδυναμία (παράλυση) στο πόδι.
Ο πατέρας μου εμφανίζει πόνο στη γάμπα όταν διανύσει μια ορισμένη απόσταση στο περπάτημα. Ο πόνος σταματάει αν σταματήσει το περπάτημα. Σε τι μπορεί να οφείλεται αυτό ;
Το σύμπτωμα αυτό ονομάζεται διαλείπουσα χωλότητα και μπορεί να οφείλεται είτε σε περιφερική αγγειακή νόσο, είτε σε οσφυϊκή στένωση, είτε σε σπάνιες περιπτώσεις και στα δυο. Ο ασθενής πρέπει να εξεταστεί από νευροχειρουργό και αγγειοχειρουργό. Ο απεικονιστικός έλεγχος περιλαμβάνει απλές ακτινογραφίες της οσφύος, μαγνητική τομογραφία και triplex αγγείων κάτω άκρων.
Τι ερωτήσεις μπορεί να κάνει κανείς για να διασαφηνίσει το αίτιο ενός πόνου στο πόδι ;
• ο πόνος προήλθε μετά από μία απότομη κίνηση, ένα χτύπημα ή μία πτώση; (αν ναι, μάλλον πρόκειται για κάκωση μυός, οστού, άρθρωσης ή τένοντα)
• τι χαρακτήρα έχει ο πόνος ; (πόνος κατά μήκος του ποδιού, σαν μαχαιριά ή κάψιμο ή ηλεκτρικό ρεύμα, δείχνει μάλλον βλάβη ενός νεύρου από πίεση)
• από τι συνοδεύεται ο πόνος ; μούδιασμα ή αδυναμία δείχνουν κεντρικό αίτιο πόνου πχ δισκοκήλη
• ο πόνος ξυπνάει τον πάσχοντα το βράδυ ; (αν ναι, είναι συνήθως σοβαρό το αίτιο του πόνου)
• τι προκαλεί ή ενισχύει τον πόνο ; (αν είναι πχ ο βήχας ή το φτάρνισμα, δείχνει αίτιο εντός του σπονδυλικού σωλήνα)
• ο πόνος συνοδεύεται από άλλα γενικά συμπτώματα πχ πυρετό, εξάντληση, απώλεια βάρους ή συνδυάζεται με ανάλογα ενοχλήματα σε όλο το σώμα ; (πρέπει να διερευνηθούν συστηματικά νοσήματα πχ αυτοάνοσα, νεοπλασίες κλπ)
• ο πόνος εμφανίζεται μετά από βάδιση μιας ορισμένης απόστασης ; (αν ναι το αίτιο είναι είτε αγγειακό είτε στη σπονδυλική στήλη)
• ο πόνος σχετίζεται με την κίνηση μιας άρθρωσης πχ του ισχίου (αν ναι, πρόκειται για εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα).
Πως θα γίνει η διάγνωση ενός πόνου στο πόδι;
Στην αρχή λαμβάνεται ένα λεπτομερές ιστορικό, ακολουθεί η κλινική εξέταση που μπορεί, ανάλογα με τη διαγνωστική σκέψη να αφορά στο μυοσκελετικό, το νευρικό ή και το αγγειακό σύστημα. η διάγνωση επιβεβαιώνεται με επιπλέον εξετάσεις όπως απλές ακτινογραφίες, αξονική ή μαγνητική τομογραφία, triplex κάτω άκρων, ηλεκτρομυογράφημα κ.ο.κ.
Σε ποιόν γιατρό θα απευθυνθώ για έναν πόνο στο πόδι ;
Συνήθως η διερεύνηση ξεκινάει από τον Ορθοπαιδικό, διότι τα πιο συχνά αίτια αφορούν το μυοσκελετικό σύστημα (θλάση, αρθρίτιδα, κάταγμα, τενοντίτιδα κλπ). Αν ο πόνος ξεκινάει από τη μέση και κατεβαίνει κατά μήκος του ποδιού ή συνοδεύεται από μούδιασμα ή αδυναμία (παράλυση) τότε παραπέμπει σε πάθηση της σπονδυλικής στήλης και χρειάζεται Νευροχειρουργό. Τέλος αν ο πόνος συνοδεύεται από εμφανές οίδημα (πρήξιμο) ή αλλαγή χρώματος του ποδιού (λευκό, μελανό) τότε χρειάζεται η γνώμη Αγγειοχειρουργού.