Ένα χειρουργείο στον αυχένα μπορεί να γίνει είτε για δισκοκήλη είτε για μυελοπάθεια στον αυχένα. Η συνήθης προσπέλαση στις περιπτώσεις αυτές είναι με μια τομή στο πρόσθιο τμήμα του τραχήλου. Μια πρόσθια προσπέλαση έχει ως αρχικό στάδιο την μικροδισκεκτομή δηλαδή την αφαίρεση του δίσκου που πάσχει. Στο τελικό στάδιο μπορεί να γίνει είτε σπονδυλοδεσία είτε αντικατάσταση του δίσκου (δισκοπλαστική).

Με την δεύτερη (νεότερη) μέθοδο διατηρείται η κίνηση ανάμεσα στους δύο σπονδύλους και έτσι θεωρείται ότι είναι μικρότερη η πιθανότητα να εμφανιστεί στα επόμενα χρόνια φθορά στα γειτονικά διαστήματα. Κάθε μέθοδος έχει τις ενδείξεις και τις αντενδείξεις της.

Η αντικατάσταση του δίσκου στον αυχένα είναι μία επέμβαση ασφαλής και αποτελεσματική

Κ. Κωσταβάρας, Νευροχειρουργός ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ

Συχνές ερωτήσεις για την επέμβαση στον αυχένα

Σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται να γίνει ένα χειρουργείο στον αυχένα ;

Μια χειρουργική επέμβαση στον αυχένα γίνεται συνήθως για περιπτώσεις κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου και αυχενικής μυελοπάθειας. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις ένα χειρουργείο στον αυχένα μπορεί να γίνει για τραυματισμούς, όγκους ή φλεγμονές.

Από ποιο σημείο γίνεται η επέμβαση στον αυχένα;

Συνήθως οι επεμβάσεις στον αυχένα γίνονται με πρόσθια προσπέλαση, που σημαίνει ότι η εγχείρηση γίνεται με μια τομή στην πρόσθια επιφάνεια του τραχήλου (δηλ στο μπροστινό μέρος του λαιμού). Υπάρχουν και οπίσθιες προσπελάσεις στον αυχένα όπως η αυχενική πεταλεκτομή και οπίσθια αυχενική σπονδυλοδεσία. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις γίνονται ειδικές νευροχειρουργικές επεμβάσεις όπως πλάγιες αυχενικές προσπελάσεις, διαστοματική προσπέλαση (μέσα από το στόμα του ασθενούς), κρανιοαυχενικές ή αυχενοθωρακικές προσπελάσεις κλπ. Τέλος, σε περιπτώσεις όγκων ή σοβαρού τραυματισμού είναι δυνατόν να γίνουν συνδυασμένες προσπελάσεις στον αυχένα όπως πχ μια πρόσθια μαζί με μια οπίσθια προσπέλαση, είτε στον ίδιο χρόνο είτε σε δύο διαφορετικές επεμβάσεις.

Ποιες είναι οι επεμβάσεις που γίνονται με την πρόσθια προσπέλαση στον αυχένα ;

Οι δύο πιο συχνά χρησιμοποιούμενες χειρουργικές επεμβάσεις στον αυχένα είναι :

1. η αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία (ACDF)

2. και η νεότερη τεχνική, η ολική αντικατάσταση του δίσκου (τεχνητός δίσκος) που ονομάζεται αλλιώς και αρθοπλαστική ή δισκοπλαστική αυχένα

*σε σπάνιες περιπτώσεις, όγκων ή δισκοκήλης σε ανώτερα επίπεδα, εφαρμόζονται ειδικές προσπελάσεις όπως η οπισθοφαρυγγική κλπ

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία και στην αντικατάσταση αυχενικού δίσκου ;

Οι δύο αυτές επεμβάσεις ξεκινούν με τον ίδιο τρόπο. Στην αρχή δηλαδή ανοίγεται ένα πέρασμα ανάμεσα στους μυς και αφαιρείται ο μεσοσπονδύλιος δίσκος με το χειρουργικό μικροσκόπιο. Το στάδιο αυτό λέγεται μικροδισκεκτομή. Στο δεύτερο μέρος της επέμβασης, στην μια περίπτωση γίνεται σπονδυλοδεσία δηλαδή τοποθετείται μια μικρή πλάκα που στερεώνεται με βίδες και ακινητοποιεί τους δύο γειτονικούς σπονδύλους.

Στην δεύτερη περίπτωση, στην θέση του δίσκου που αφαιρέθηκε, τοποθετείται ένας τεχνητός δίσκος (από μέταλλο ή άλλο ανθεκτικό υλικό) που επιτρέπει την κίνηση ανάμεσα στους δύο σπονδύλους.

Για ποιο λόγο αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια η μέθοδος της αντικατάστασης του αυχενικού δίσκου ;

Η αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία είναι μια παλιά και δοκιμασμένη επέμβαση δηλ. χρησιμοποιείται εδώ και πολλές δεκαετίες. Αυτό είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα, διότι είναι γνωστή η τεχνική καθώς είναι ένα χειρουργείο που γίνεται συχνά. Αυτό σημαίνει ότι είναι γνωστοί καλά και οι κίνδυνοι της επέμβασης και οι τρόποι που χρησιμοποιούνται για την αποφυγή τους.

Επίσης, υπάρχουν μελέτες όπου ασθενείς που υποβλήθηκαν στην επέμβαση αυτή, εξετάστηκαν μετά από αρκετά χρόνια και μπορεί κανείς να προβλέψει με σχετική ακρίβεια την μετεγχειρητική πορεία ενός ασθενούς που θα χειρουργηθεί με τον τρόπο αυτό. Στις μελέτες αυτές, φάνηκαν τα (σε γενικές γραμμές) πολύ καλά αποτελέσματα της αυχενικής μικροδισκεκτομής και σπονδυλοδεσίας. Ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι σε ένα ποσοστό η ακινητοποίηση των σπονδύλων δημιουργούσε αυξημένα φορτία και τελικά φθορά (εκφύλιση) σε γειτονικά επίπεδα της σπονδυλικής στήλης.

Για παράδειγμα, ένας ασθενής μπορεί να χειρουργηθεί στο Α5 – Α6 διάστημα (δηλ ανάμεσα στον 5ο και τον 6ο αυχενικό σπόνδυλο) και μετά από κάποια χρόνια να εμφανιστούν αλλοιώσεις στο παραπάνω διάστημα Α4 – Α5. Υπάρχει μια (μικρή) πιθανότητα οι αλλοιώσεις αυτές να προκαλέσουν καινούργια συμπτώματα πχ πόνο στον αυχένα και το χέρι, μούδιασμα ή και αδυναμία στο χέρι. Από αυτούς τους ασθενείς, ένα (ακόμα πιο μικρό) ποσοστό θα οδηγηθεί τελικά σε δεύτερο χειρουργείο στο γειτονικό διάστημα. Αυτό ονομάζεται νόσος του γειτονικού διαστήματος (adjacent segment disease). Για να αντιμετωπιστεί αυτή η επιπλοκή, αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια η μέθοδος του τεχνητού δίσκου.

Με τι κριτήρια θα επιλέξει κανείς την μια ή την άλλη μέθοδο ;

Η μέθοδος της αντικατάστασης του αυχενικού δίσκου (αθροπλαστική) είναι μια νέα μέθοδος που ξεκίνησε στην Ευρώπη στα τέλη της δεκαετίας του 90 και έχει έρθει πλέον και στην Ελλάδα. Είναι μια υποσχόμενη μέθοδος, με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα, ωστόσο είναι ακόμα σε φάση ελέγχου (δηλ συνεχίζονται οι μελέτες όπου παρακολουθούνται οι ασθενείς επι μακρόν).

Για το λόγο αυτό πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι ενδείξεις. Δεν είναι όλοι οι ασθενείς με πρόβλημα στον αυχένα υποψήφιοι για την νέα αυτή επέμβαση. Ειδικά, ένδειξη για την ολική αντικατάσταση του αυχενικού δίσκου (δισκοπλαστική) έχουν νεότεροι συνήθως ασθενείς, με ριζοπάθεια (δηλ πόνο και μούδιασμα ή αδυναμία στο χέρι, από πίεση δίσκου ) ή μυελοπάθεια και με πρόβλημα σε ένα ή δύο επίπεδα.
Επίσης μπορεί να τοποθετηθεί τεχνητός δίσκος σε ένα διάστημα γειτονικό σε ένα άλλο όπου έχει γίνει σπονδυλοδεσία.

Αντενδείξεις για την αρθροπλαστική του αυχένα είναι όταν ο ασθενής είναι μεγάλης ηλικίας, ή δεν έχει κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου (δισκοπάθεια) αλλά τραυματισμό, φλεγμονή, ρευματικό νόσημα ή όγκο ή έχει σοβαρή εκφύλιση (φθορά) στην σπονδυλική στήλη με αποτέλεσμα να έχει αλλοιωθεί το σχήμα του αυχένα κλπ.

Σε ποιον γιατρό θα πρέπει να απευθυνθώ για ένα χειρουργείο στον αυχένα ;

Θα πρέπει να επισκεφθείτε ένα Νευροχειρουργό.

*δείτε επίσης τις ενότητες αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία, ολική αντικατάσταση δίσκου αυχένα (δισκοπλαστική), πόνος στον αυχένα, αυχενική δισκοκήλη, αυχενική μυελοπάθεια όπως και την ενότητα σπονδυλική στήλη.