Απώλεια συνείδησης (λιποθυμία)

Η λιποθυμία μπορεί να έχει μια απλή και αθώα εξήγηση (πχ εξάντληση, συγκίνηση, αφυδάτωση κ.ο.κ.). Σε κάθε όμως περίπτωση απώλειας της συνείδησης, πρέπει να αποκλείσουμε τα καρδιολογικά (αρρυθμίες, βαλβιδοπάθειες) και νευρολογικά αίτια  πχ επιληπτική κρίση.

Η περιγραφή του επεισοδίου (από τον πάσχοντα ή και από μάρτυρες αν υπάρχουν), η κλινική εικόνα, αλλά και εξετάσεις όπως αιματολογικός έλεγχος, ηλεκτροκαρδιογράφημα και ηλεκτροεγκεφαλογράφημα μπορεί να βοηθήσουν. Η διερεύνηση ξεκινάει πάντα από Παθολόγο ή Καρδιολόγο, ενώ αν χρειαστεί θα ζητηθεί και η γνώμη ενός Νευρολόγου.

Συχνές ερωτήσεις

Σε τι μπορεί να οφείλεται η απώλεια της συνείδησης;

Κατ’ αρχήν υπάρχει η κοινή λιποθυμία, που εμφανίζεται σε υπερβολική σωματική εξάντληση, αφυδάτωση, υπογλυκαιμία, έντονη συγκίνηση κλπ.

Από κει και πέρα η απώλεια της συνείδησης μπορεί να οφείλεται είτε σε:


• καρδιακά αίτια πχ αρρυθμίες, βαλβιδοπάθειες κλπ

• νευρολογικά αίτια πχ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, επιληπτική κρίση, υπαραχνοειδής αιμορραγία, κάκωση κεφαλής

• άλλα είδη λιποθυμίας που σχετίζονται με καθημερινές δραστηριότητες πχ κατά την ούρηση, μετά από έντονο βήχα

• σπάνια είδη λιποθυμίας πχ drop attacks (αιφνίδια απώλεια του μυϊκού τόνου με τον ασθενή να σωριάζεται στο έδαφος), λιποθυμία της κολλοειδούς κύστης της 3ης κοιλίας κ.ο.κ.

Τι πρέπει να ρωτήσει κανείς για να αρχίσει τη διερεύνηση ενός επεισοδίου απώλειας συνείδησης;

Είναι λογικό να ρωτήσει κανείς τον ίδιο τον ασθενή, αλλά βοηθάει πολύ αν υπήρχε και μάρτυρας στο επεισόδιο της λιποθυμίας. Αυτό δεν είναι πάντα εφικτό – συχνά έρχονται στο Νοσοκομείο ασθενείς μεγάλης ηλικίας που έχασαν τις αισθήσεις τους μέσα στο σπίτι μόνοι τους και είτε συνήλθαν μετά από κάποια ώρα, είτε τους βρήκαν. Οι ερωτήσεις πρέπει να γίνουν είναι:

1. καταλάβατε ότι θα χάσετε τις αισθήσεις σας, ή σας ήρθε απότομα ; (απότομη έναρξη σημαίνει συνήθως επιληπτική κρίση)

2. υπήρχαν πρόδρομα συμπτώματα πχ ζάλη, ίλιγγος, εμετοί, εφίδρωση, πονοκέφαλος, θόλωση της όρασης ;  (λιποθυμία της οποίας προηγήθηκε ζάλη, εφίδρωση και θόλωση της όρασης προέρχεται συνήθως από «απλά» αίτια πχ ορθοστατική υπόταση αλλά και καρδιολογικά αίτια)

3. ήσασταν όρθιος την ώρα που σας ήρθε λιποθυμία ; προλάβατε να καθήσετε σε μια καρέκλα ή και στο έδαφος ή όχι; έχετε χτυπήσει – πονάτε κάπου;

4. τι προηγήθηκε της λιποθυμίας; ένα πλούσιο γεύμα ; πήρατε πριν κάποιο φάρμακο πχ αντι-υπερτασικό; έντονη συγκίνηση; σωματική κόπωση; (λιποθυμία μετά από έντονη σωματική καταπόνηση πχ ποδόσφαιρο, σημαίνει συνήθως καρδιολογικό αίτιο)

5. είναι η πρώτη φορά που χάνετε τις αισθήσεις σας; αν όχι, πάντα υπάρχει το ίδιο «σενάριο» λιποθυμίας;

6. πόση ώρα έμεινε ο ασθενής αναίσθητος; (ερώτηση προς το μάρτυρα)

7. την ώρα που έχασε τις αισθήσεις του, εμφάνισε σπασμούς; έχασε ούρα ή κόπρανα; δάγκωσε τη γλώσσα του; (ενδεικτικά επιληπτικής κρίσης, αλλά όχι απόλυτα. Και σε απλή λιποθυμία μπορεί να εμφανιστούν λίγοι σπασμοί στα χέρια, ακόμα και απώλεια ούρων)

8. μετά τη λήξη του επεισοδίου, ο ασθενής επανήλθε αμέσως ή όχι; αν όχι, πως ήταν ; (συνήθως μια επιληπτική κρίση ακολουθείται από περίοδο υπνηλίας και σύγχυσης, διάρκειας περίπου 30 λεπτών).

Τι εξετάσεις θα χρειαστούν για την πλήρη διερεύνηση ενός επεισοδίου απώλειας συνείδησης;

Αν ο γιατρός πειστεί ότι δεν πρόκειται για απλή λιποθυμία, θα χρειαστούν μεταξύ των άλλων:

• αιματολογικές εξετάσεις πχ σάκχαρο, γενική αίματος, κλπ

• Καρδιολογικός έλεγχος (κατ’ αρχήν με ηλεκτροκαρδιογράφημα και κατόπιν –αναλόγως- με triplex καρδίας είτε Holter ρυθμού)

• Νευρολογικός έλεγχος (αξονική ή μαγνητική τομογραφία και ηλεκτροεγκεφαλογράφημα).

Σε ποιόν γιατρό θα πρέπει να απευθυνθώ για ένα λιποθυμικό επεισόδιο;

Κατ' αρχήν θα πρέπει να απευθυνθείτε σε Παθολόγο ή Καρδιολόγο. Αν υπάρχει υποψία νευρολογικού αιτίου (πχ επιληπτική κρίση) θα πρέπει να επισκεφθείτε ένα Νευρολόγο.

*  δείτε επίσης την ενότητα επιληπτική κρίση.