Κ. Κωσταβάρας | 12-11-2023
Ένα ερώτημα που συχνά θέτουν οι ασθενείς σ’ ένα ιατρείο σπονδυλικής στήλης είναι “αφού έκανα αυτά που μου είπε ο γιατρός μου, γιατί ο πόνος δεν περνάει;...”
Προφανώς κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, ωστόσο μπορούμε να σκεφτούμε μερικές πιθανές απαντήσεις:
1 ο πόνος δεν περνάει γιατί τα φάρμακα που πήραμε δεν ηταν τα κατάλληλα για εμάς. Κάθε άνθρωπος έχει την δική του ευαισθησία στα διάφορα σκευάσματα. Αν πάρουμε για παράδειγμα τα αντιφλεγμονώδη, το ίδιο ακριβώς φάρμακο μπορεί σε έναν να δίνει πλήρη ανακούφιση από τον πόνο, σε έναν άλλον να ενοχλεί πολύ στο στομάχι και σε έναν τρίτο να μην έχει κανένα απολύτως αποτέλεσμα, ούτε θετικό, ούτε αρνητικό.
2 το φάρμακο μπορεί να είναι σωστό, αλλά να μην δίνεται στη σωστή του δόση. Κάθε φάρμακο έχει μια συνήθη δόση αλλά και μια μέγιστη επιτρεπόμενη δόση. Αρκετές φορές πρέπει να πάρουμε για λίγες ημέρες το φάρμακο στη maximum δόση για να έχουμε αποτέλεσμα. Επίσης, τα φάρμακα για τον πόνο πρέπει να παίρνονται σε τακτική βάση (πχ δυο ή τρεις φορές την ημέρα και σε στανταρ ώρα) και όχι κατ’ επίκληση (δηλ. όταν και αν πονέσουμε) διότι έτσι επιτυγχάνουμε σταθερά επίπεδα της δραστικής ουσίας στο αίμα και άρα καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα.
3 μπορεί να χρειάζεται άλλη κατηγορία φαρμάκου ή ακόμα και συνδυασμός φαρμάκων (αυτό που λέμε “κοκτέϊλ”). Σε ορισμένες περιπτώσεις έντονης οσφυαλγίας ή ισχιαλγίας, χρησιμοποιούμε 3-4 διαφορετικά φάρμακα πχ αντιφλεγμονώδες + οπιούχο + μυοχαλαρωτικό + αντιεπιληπτικό
4 ο πόνος μπορεί να μην περνάει διότι δεν έχει ολοκληρωθεί η περίοδος αποκατάστασης του προβλήματος. Το ανθρώπινο σώμα προσπαθεί (και συχνότατα επιτυγχάνει) να λύσει μόνο του το πρόβλημα όταν υπάρχει βλάβη ενός ιστού, και αυτό έχει μια ορισμένη χρονική διάρκεια, ανάλογα με το είδος του προβλήματος. Για παράδειγμα, ο πόνος στη μέση ή το πόδι από μια κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, διαρκεί συνήθως 4-6 εβδομάδες. Αν ο ασθενής μας είναι στις 2 εβδομάδες, ειναι ο λογικό μόλις κοπουν τα φαρμακα, ο πόνος να επιστρέψει.
5 μπορεί ο οργανισμός να μην μπορεί από μόνος του να λύσει το πρόβλημα. Πχ μια γυναίκα με οσφυαλγία από σπονδυλολίσθηση, κάνει ένα επεισόδιο πόνου, που αντιμετωπίζεται με φάρμακα, ο πόνος υφίεται, αλλά μετά από ένα χρονικό διάστημα επιστρέφει (έχουμε όπως λέμε υποτροπή), διότι πολύ απλά το πρόβλημα (η σπονδυλολίσθηση) είναι εκεί.
6 εκτός από τα φάρμακα, υπάρχει και το υπόλοιπο κομμάτι της θεραπείας. Ο πόνος στη σπονδυλική στήλη δεν είναι μια απλή χημική ανισορροπία για να αντιμετωπίζεται μόνο με φάρμακα. Είναι ένα σύνθετο πρόβλημα, μυϊκο - σκελετικό που έχει να κάνει σαφώς με τον τρόπο ζωής και ακόμα και με την ψυχική διάθεση του ασθενούς. Χρειάζεται επιπλέον κίνηση (περπάτημα ή άλλη αερόβια άσκηση) και συγκεκριμένο πρόγραμμα/συνεδρίες απο φυσικοθεραπευτή. Αν παίρνουμε μόνο τα φάρμακα και απλά περιμένουμε ο πόνος να περάσει, οι πιθανότητες επιτυχίας είναι μικρές και συχνά μετά τη διακοπή των φαρμάκων, ο πόνος επιστρέφει.
7 μπορεί η φυσικοθεραπεία που έχουμε διαλέξει να μην είναι η σωστή. Το ότι πήγαμε σε 1-2 φυσικοθεραπευτές και δεν έγινε τίποτα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι “η φυσικοθεραπεία δεν δουλευει”. Χρειάζεται ειδικό πρόγραμμα ασκήσεων, προσαρμοσμένο πανω στο συγκεκριμένη διάγνωση αλλά και στο σώμα και τις δυνατότητες του συγκεκριμένου ασθενούς.
8 ο πόνος μπορεί να μην περνάει διότι απλά η συντηρητική θεραπεία δεν αρκεί. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο συνδυασμός περπατήματος, φαρμάκων και φυσικοθεραπείας μπορεί να δώσει λύση. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, αυτό που χρειάζεται είναι μια χειρουργική επέμβαση. Αν έχουμε όντως δοκιμάσει “τα πάντα” και ο πόνος εξακολουθεί, μήπως έχει έρθει ή ωρα να μιλησουμε με ένα Νευροχειρουργό για μια ριζική λύση του προβλήματος;
9 ο πόνος μπορεί να είναι ψυχογενής. Είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες ότι η κατάθλιψη και το stress μπορεί να προκαλέσουν πόνο και μάλιστα χρόνιο ανθεκτικό πόνο, ο οποίος υποχωρεί μόλις το ψυχικό πρόβλημα λυθεί, με φάρμακα ή ψυχοθεραπεία.
10 τέλος, σε έναν ασθενή που έχει πάει σε διάφορους γιατρούς και δεν έχει βρεί λύση, θα πρέπει οπωσδήποτε να σκεφτούμε τη διάγνωση από την αρχή. Μπορεί η αιτία της επιμονής του πόνου να είναι ακριβώς αυτό: μια εσφαλμένη αρχική διάγνωση. Σε αυτές τις ανθεκτικές, περίεργες περιπτώσεις, καλό είναι να ζητήσουμε από τον ασθενή να μας φέρει όλες τις προηγηθείσες εξετάσεις για να εξετάσουμε ξανά τη διάγνωση από την αρχή.
